Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Koninie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 23-06-2016 r.

Sąd Rejonowy w Koninie III Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Grażyna Hempowicz

Protokolant: st. sek. sąd Marzena Kozłowska

po rozpoznaniu w dniu 9-06-2016 r. w Koninie

sprawy z powództwa W. W.

przeciwko J. W.

- alimenty

1. Zasądza alimenty od pozwanego J. W. na rzecz powódki W. W. w kwocie po 300zł. ( trzysta złotych) miesięcznie, płatne do rąk powódki, począwszy od dnia 18.03.2016r. do 15 – tego każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności

2. W pozostałym zakresie powództwo oddala

3. Wyrokowi w pkt 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności

4. Kosztami procesu obciąża pozwanego i z tego tytułu nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa ( Sąd Rejonowy w Koninie ) kwotę 180zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych

5. Zasądza od Skarbu Państwa ( Sąd Rejonowy w Koninie ) na rzecz Kancelarii Radcy Prawnego B. S. kwotę 1.077,48zł. tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu

6. Zasądza od pozwanego na rzecz Kancelarii Radcy Prawnego B. S. kwotę 398,52zł. tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu

SSR Grażyna Hempowicz

UZASADNIENIE

W. W. wystąpiła przeciwko J. W. z pozwem o zasądzenie na swoją rzecz alimentów w kwocie po 800 zł miesięcznie począwszy od 1 stycznia 2016 r. uzasadniając żądanie niemożnością zaspokojenia swoich usprawiedliwionych potrzeb z dochodów jakie posiada w postaci emerytury w wysokości 1270 zł miesięcznie odkąd nie może już dorabiać i korzystać z pomocy syna, podczas gdy pozwany, były mąż powódki, będąc z zawodu oficerem wojskowym, posiada emeryturę w wysokości około 4.000 zł miesięcznie. Poza tym powódka wskazała, iż posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, choruje kardiologicznie i wymaga leczenia operacyjnego i rehabilitacji ręki, na co nie pozwala jej obecna sytuacja materialna.

Pozwany J. W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów zastępstwa procesowego podnosząc w uzasadnieniu, że po rozwodzie przekazał powódce cały majątek w drodze umowy, przez co zabezpieczył jej warunki do godnego funkcjonowania natomiast jego obecna sytuacja zdrowotna i finansowa jest wręcz zła, a pobierana emerytura jest niższa od kwoty, którą podaje powódka.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W. W. i J. W. pozostawali małżeństwem od 1965 r. i z małżeństwa tego mają dwoje dzieci: córkę D. S. w wieku 50 lat i syna R. W. w wieku 45 lat, oboje samodzielni. Małżeństwo stron zostało rozwiązane na mocy wyroku Sądu Wojewódzkiego w Koninie z dnia 26 marca 1996 r. wydanego w sprawie I C 34/95 z powództwa J. W. przeciwko W. W. przez rozwód z winy powoda. Jednocześnie Sąd rozwodowy orzekł o sposobie korzystania przez rozwodzących się małżonków ze wspólnego mieszkania położonego przy ul. (...) w ten sposób, że jeden pokój przyznał do wyłącznego korzystania powodowi a pozostałe dwa pokoje pozwanej, natomiast kuchnię, przedpokój i łazienkę do wspólnego korzystania.

Sąd rozwodowy ustalił wówczas, że małżeństwo stron układało się od lat niepoprawnie, dochodziło pomiędzy małżonkami do kłótni, głownie na tle znajomości powoda z T. M., którą poznał od 1989 r. i u której bardzo często przebywał, nawet na noce, co spowodowało, że strony żyły już od 1993 r. w całkowitej separacji zajmując osobne pokoje, a od sierpnia 1995 r. pozwana W. W. wymieniła zamki w drzwiach i powód od tego czasu nie przebywał już we wspólnym mieszkaniu. Poza tym Sąd ustalił, iż w trakcie trwania małżeństwa stron J. W. pracując w wojsku, od 1979 r. uzupełnił swoje wykształcenie od średniego, podejmując i kończąc studia wyższe oficerskie, w wyniku czego często przebywał poza domem, podczas gdy W. W. zajmowała się domem i dziećmi oraz pracowała zawodowo jako krawcowa i dorabiała szyciem w domu. W momencie rozwodu J. W. pracował w Wojewódzkim Sztabie Wojskowym w K. za wynagrodzeniem około 800 zł miesięcznie, natomiast W. W. pracowała jako krawcowa w (...) za wynagrodzeniem około 400 zł miesięcznie i zamieszkiwała z dorosłym synem (dowód: akta I C 34/95).

Następnie w dniu 24 czerwca 1998 r. strony zawarły umowę notarialną podziału majątku wspólnego w ten sposób, że W. W. otrzymała mieszkanie spółdzielcze w K. ul, Zakole 12/30 wraz z wkładem i udziałem członkowskim, prawo do pracowniczego ogródka działkowego w K. wraz z nakładami oraz wyposażenie mieszkania, natomiast J. W. otrzymała blaszany garaż położony w K. przy ul. (...), przy czym powyższy podział miał wyczerpać wszelkie roszczenia finansowe rozwiedzionych małżonków (dowód: k. 35).

Obecnie powódka W. W. ma 70 lat, jest od 10 lat na emeryturze, którą pobiera w wysokości 1.270 zł netto miesięcznie. Od 2007 r. posiada orzeczenie o niepełnosprawności z stopniu znacznym, w związku z czym pobiera z (...) w K. zasiłek pielęgnacyjny w kwocie po 153 zł miesięcznie, poza tym nie posiada innych dochodów. Choruje na chorobę niedokrwienną serca, nadciśnienie tętnicze, zwyrodnienie stawów i kręgosłupa, jest po 2 operacjach kręgosłupa, w kwietniu 2016 r. przeszła zabieg nadgarstka, wymaga jego rehabilitacji i pomocy opiekunki, gdyż grozi jej niedowład ręki. W związku ze stanem zdrowia przyjmuje przewlekle leki, których koszt wynosi około 240 zł miesięcznie.

Po rozwodzie powódka wykupiła mieszkanie uzyskane w wyniku podziału majątku z pozwanym na własność, przeznaczając na ten cel wkład z książeczki mieszkaniowej syna, zamieszkuje w nim sama, nie korzysta z dofinansowania do czynszu ani z pomocy społecznej. Ponosi koszt utrzymania mieszkania: czynsz 320 zł miesięcznie, RTV i telefon 64 zł miesięcznie, za energię elektryczną 120 zł co 2 miesiące. W styczniu 2016 r. zakupiła na raty pralkę, którą będzie spłacać do grudnia 2016 r., rata wynosi 64 zł miesięcznie. Sporadycznie pomaga powódce syn dokładając jej na zakup leków (dowód: zaświadczenia, faktury k. 6-7, 12,76-79, 87-91, zeznania powódki k. 120).

Pozwany J. W. ma obecnie 72 lata, zamieszkuje jeszcze od czasu trwania małżeństwa z powódką u T. M. w mieszkaniu stanowiącym własność partnerki. Jest właścicielem samochodu O. (...) rocznik 2005 zakupiony 4 lata temu za 15.000 zł plus 2.000 zł za montaż gazu. Od 1998 r. przebywa na emeryturze, którą pobiera obecnie w wysokości 2.787 zł netto miesięcznie, poza tym nie posiada innych dochodów. Prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z partnerką, przy czym T. M. otrzymuje emeryturę 1.478 zł miesięcznie. Wspólnie ponoszą koszty utrzymania mieszkania: czynsz 280 zł miesięcznie, 50 zł za gaz i 60 zł za telefon miesięcznie, za energię elektryczną 180 zł co 2 miesiące. Partnerka również choruje. W styczniu 2015 r. pozwany zaciągnął w (...) kredyt konsumpcyjny w kwocie 20.000 zł ze spłatą do stycznia 2019 r. na zwrot pożyczki od krewnego na zakup samochodu, rata miesięczna wynosi 690 zł (dowód: zeznania pozwanego k. 121, dokumenty k. 57, 97-105). J. W. od 20 lat choruje na cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, niedoczynność tarczycy, prostatę, niedosłuch i żylaki, w związku z czym ma orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności, w ostatnich latach kilkakrotnie przebywał na leczeniu szpitalnym w celu ustabilizowania leczenia cukrzycy. Przyjmuje na stałe leki, których koszt wynosi około 500 zł miesięcznie. Średnio co 2 lata przebywa na leczeniu sanatoryjnym z partnerką, częściowo refundowanym przez NFZ (dowód: zaświadczenia, faktury (...), zeznania pozwanego k. 121).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o akta I C 134/95 Sądu Wojewódzkiego w Koninie oraz dokumenty znajdujące się w aktach, przywołane wyżej, złożone przez strony w toku procesu, które Sąd w całości uznał za wiarygodne, albowiem ich treść nie budziła wątpliwości, nie była zresztą kwestionowana przez strony.

Ponadto Sąd oparł swoje ustalenia na treści zeznań stron k.120-121 którym również przypisał przymiot wiarygodności albowiem były one logiczne, spójne i znajdowały w pełni potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym.

Sąd zważył, co następuje:

Powódka oparła swoje żądanie zasądzenia na swoją rzecz alimentów w kwocie po 800 zł miesięcznie na treści art. 60 § 2 krio, zgodnie z którym „jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku”.

Zgodnie z szeroko przyjmowaną linią orzeczniczą Sądu Najwyższego, istotnym jest że obowiązek świadczeń alimentacyjnych między małżonkami po rozwodzie stanowi kontynuację obowiązku wzajemnej pomocy, powstałego w wyniku zawarcia związku małżeńskiego, przy czym w wypadku orzeczenia rozwodu z wyłącznej winy jednego z małżonków uprawnienie drugiego małżonka do żądania dostarczania środków na zaspokajanie usprawiedliwionych potrzeb powstaje już wówczas, gdy na skutek rozwodu wystąpiło w jego sytuacji majątkowej istotne pogorszenie. Sąd Najwyższy wyjaśnił w tezie XIII uchwały z dnia 16 XII 1987 r. (III CZP 91/86, OSN CAP 1988, nr 4, poz. 42), że dla oceny, czy przesłanka istotnego pogorszenia sytuacji materialnej występuje, należy przeprowadzić porównanie każdorazowej sytuacji materialnej małżonka niewinnego z tym położeniem, jakie istniałoby gdyby rozwód nie został w ogóle orzeczony i gdyby małżonkowie kontynuowali pożycie.

Bezspornie strony są po rozwodzie od 20 lat i co istotne, są osobami w podeszłym wieku i obie posiadają stałe dochody w postaci emerytur. Jednak ich sytuacja życiowa i majątkowa obecnie jest zgoła odmienna.

Powódka ma 70 lat i jest osobą samotną, wymagającą wsparcia i pomocy ze względu na swój wiek i stan zdrowia, albowiem ma ona orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Jej miesięczny dochód wraz z zasiłkiem pielęgnacyjnym wynosi 1.423 zł netto miesięcznie i poza tym nie posiada ona innych dochodów, jak również żadnych możliwości zarobkowych. Jest to kwota niska w porównaniu z pobieraną przez pozwanego emeryturą w wysokości 2.787 zł netto miesięcznie. W takim porównaniu twierdzenie powódki, iż nie jest w stanie zaspokoić z osiąganych dochodów swoich podstawowych potrzeb jest w pełni zasadne, tym samym czyni ono jej żądanie zasądzenia alimentów w pełni usprawiedliwionym co do zasady.

Zdaniem Sądu orzeczenie rozwodu pomiędzy stronami spowodowało w sytuacji materialnej powódki istotne pogorszenie, albowiem gdyby strony kontynuowały pożycie i rozwodu by nie orzeczono, to obecnie obaj byli małżonkowie posiadaliby łącznie 4.200 zł dochodu na zaspokojenie swoich potrzeb, co pozwoliłoby im na godne życie na starość, uwzględniając polskie realia ekonomiczne.

W takim porównaniu dochód uzyskiwany przez powódkę znacząco odbiega od tego, jaki miałaby do dyspozycji z pozwanym, gdyby kontynuowali małżeństwo, tym bardziej, że i koszty utrzymania i wyżywienia bez wątpienia rozkładałyby się na dwie osoby. Obecnie dochód osiągany przez powódkę pozwala jej, zdaniem Sądu na zaspokojenie podstawowych potrzeb na poziomie usuwania niedostatku, albowiem uwzględniając, że ponosi ona koszty utrzymania mieszkania (...)-450 zł miesięcznie, 240 zł wydaje na leki, to niewątpliwie pozostała kwota około 700-750 zł musi jej wystarczyć na wyżywienie, odzież, środki czystości i higieny, co sprowadza się raczej do egzystencji na poziomie wegetacji, a przecież powódka z racji stanu zdrowia potrzebuje rehabilitacji czy wyjazdów sanatoryjnych, których koszty są znaczne.

W takim porównaniu sytuacja materialna pozwanego wydaje się być znacznie lepsza, pomimo przedstawionych przez niego twierdzeń, że od rozwodu żyje zaciągając kredyty. Bezspornie osiąga on emeryturę w kwocie 2.787 zł netto miesięcznie, a podkreślenia wymaga fakt, iż na wysokość osiąganej przez pozwanego emerytury miało ogromny wpływ jego wykształcenie wyższe oficerskie, które uzyskał w trakcie trwania małżeństwa z powódką. Niewątpliwie dzięki jej poświęceniu się w prowadzenie domu, wychowanie dzieci i pracę zarobkową, nawet po godzinach, pozwany mógł się kształcić i pracować w wojsku, co wiązało się przez lata, jak sam zeznał, z koniecznością częstych wyjazdów. Wówczas niewątpliwie to powódka przejmowała cały ciężar prowadzenia domu i wychowania dzieci. Ponadto obecnie pozwany prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z partnerką, która osiąga emeryturę 1.478 zł, stąd ich łączny dochód wynosi ponad 4.260 zł netto miesięcznie, 2.130 zł na osobę. Kwota ta znacząco odbiega od tej, którą dysponuje powódka, a przecież oczywistym jest, iż w związkach małżeńskich czy partnerskich stałe koszty utrzymania mieszkania czy wyżywienia również są niższe, rozkładają się bowiem na 2 osoby.

Dlatego Sąd uznał żądanie powódki za uzasadnione i zasądził od pozwanego na jej rzecz alimenty w kwocie po 300 zł miesięcznie począwszy od daty wytoczenia powództwa, o czym orzekł w punkcie 1 wyroku.

Zdaniem Sądu tak ustalone alimenty pozwolą powódce zaspokoić pełniej jej usprawiedliwione potrzeby, włącznie z konieczną rehabilitacją, albowiem kwota 1.723 zł miesięcznie, którą uzyska w ten sposób do swojej dyspozycji pozwoli zniwelować pogorszenie się jej sytuacji, powstałe niewątpliwie w wyniku rozwodu z pozwanym.

Z drugiej strony tak ustalone alimenty leżą w pełni w zakresie możliwości majątkowych pozwanego, albowiem kwota 2.378 zł, która pozostanie mu po potrąceniu alimentów pozwoli na zaspokojenie jego wszystkich potrzeb, w tym związanych z zamieszkaniem, leczeniem i spłatą kredytu. Wprawdzie pozwany twierdzi, iż pozostawił powódce po rozwodzie cały majątek w postaci prawa do mieszkania lokatorskiego z wyposażeniem, jednak powódka musiała je wykupić dopiero po rozwodzie. Zresztą fakt rozliczeń majątkowych małżonków nie może stanowić automatycznie o braku przesłanek do zasądzenia alimentów od pozwanego na rzecz powódki, tym bardziej, że to jego postępowanie w trakcie małżeństwa stało się podstawą rozwodu, a pozwany, mieszkając z partnerką jeszcze w trakcie trwania małżeństwa z powódką miał możliwość przez lata zadbać o swoje mieszkanie, tym bardziej, że niewątpliwie z racji osiąganych zarobków był zawsze stroną silniejszą ekonomicznie. Skoro nie wszedł nigdy w posiadanie własnego lokum, widocznie nie było mu to potrzebne, niewątpliwie mieszkając z partnerką miał i ma zaspokojone potrzeby mieszkaniowe.

Tym samym Sąd uznał powództwo ponad kwotę 300 zł miesięcznie za wygórowane i je oddalił w punkcie 2 wyroku z racji niewykazania przez powódkę istnienia większych niż wskazano wyżej potrzeb, a nadto Sąd uznał, iż sytuacja pozwanego nie pozwala mu obecnie na płacenie wyższych alimentów z racji zobowiązania kredytowego 690 zł miesięcznie, które zaciągnął on w 2015 r., a więc przed wytoczeniem niniejszego powództwa. Poza tym, zdaniem Sądu, powódka powinna rozważyć możliwość zamiany lokalu na mniejszy lub wynajęcie chociaż jednego pokoju, co pozwoli jej zmniejszyć koszty mieszkaniowe.

O rygorze natychmiastowej wykonalności Sąd orzekł w punkcie 3 wyroku w oparciu o treść art. 333 § 1 pkt 1 kpc, a o kosztach procesu w punktach 4,5 i 6 przyjmując proporcjonalnie zasadę odpowiedzialności stron za jego wynik zgodnie z zasadami zawartymi w art. 98 kpc. Rozstrzygnięcie o kosztach sądowych znalazło podstawę w treści art. 113 ust 1 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( tekst jednolity Dz. U. z 2014 r), a wobec faktu, iż powódka, reprezentowana przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu, wygrała w 27 %, stąd w oparciu o § 4 ust 1 i § 8 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z 5 XI 2015 r.) Sąd obciążył pozwanego odpowiednio proporcjonalnie do wyniku procesu tymi kosztami, zasądzając pozostałe wynagrodzenie na rzecz pełnomocnika od Skarbu Państwa.

SSR Grażyna Hempowicz